tag.fuen.org
Türk Azınlıkları Çalışma Grubu

Balkanlar’dan Kafkasya’ya kadar geniş bir coğrafyada yaşayan Türk azınlık ve topluluklarının temsilcileri Ankara’da buluştu. 

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 10. Yıllık Toplantısı, 30 Ekim-2 Kasım 2024 tarihlerinde Türkiye’nin başkenti Ankara’da düzenlendi. 

Toplantı Avrupa’nın dokuz farklı ülkesinden sekiz Türk azınlık ve topluluğunun temsilcilerini bir araya getirdi. Toplantıya Batı Trakya Türk toplumu, Rodos ve İstanköy Türkleri, Ahıska Türkleri, Kırım Tatarları, Kosova Türkleri, Ukrayna Gagauzları, Kuzey Makedonya Türkleri, Moldova Gagauzları ve Bulgaristan Türkleri katıldı.

FUEN TAG heyeti Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile Türk dil ve kültür dünyasından sorumlu resmi makamlar tarafından kabul edildi

FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu başkanlığındaki heyet program çerçevesinde ilk gün 31 Ekim’de Türkiye Cumhuriyeti’nin Türk dil ve kültür dünyasından sorunlu resmi makamlarını ziyaret etti. 

İlk olarak Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nı (YTB) ziyaret eden FUEN TAG heyeti, YTB Başkan Yardımcısı Abdulhadi Turus tarafından kabul edildi. Ardından Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nı (TÜRKSOY) ziyaret eden FUEN TAG heyeti burada TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev ve Genel Sekreter Yardımcısı Sayit Yusuf tarafından kabul edildi. FUEN TAG heyeti, Yunus Emre Enstitüsü’nü (YEE) ziyaretinde YEE Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Cahid Şenel, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı’nı (TİKA) ziyaretinde de TİKA Başkanı Serkan Kayalar tarafından kabul edildi.

FUEN TAG heyetinin YTB, TÜRKSOY, YEE ve TİKA’nın faaliyet, çalışma ve programları hakkında bilgilendirildiği ziyaretlerde FUEN TAG Sözcüsü Habip Oğlu da FUEN ve TAG hakkında bilgilendirmede bulundu, paydaş olarak yapılabilecek çalışmalar konusunda fikir teatisi yapıldı.

FUEN TAG’nin 2025 yılı faaliyetleri ve yol haritası belirlendi

1 Kasım’da yapılan FUEN TAG yuvarlak masa toplantısı FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu ve FUEN Başkan Yardımcısı Nabi İbrahimcik’in açış ve selamlama konuşmalarıyla başladı. Habip Oğlu TAG’nin, İbrahimcik de FUEN’nin son bir yıldaki faaliyetleri hakkında bilgilendirmede bulundu.

Ardından Batı Trakya Türkleri, Rodos ve İstanköy Türkleri, Ahıska Türkleri, Kırım Tatarları, Kosova Türkleri, Ukrayna Gagauzları, Kuzey Makedonya Türkleri, Moldova Gagauzları ve Bulgaristan Türklerinin temsilcileri mensubu oldukları Türk azınlık ve topluluklarında son bir yılda yaşanan önemli gelişmeler, onların güncel sorunları ile temsil ettikleri kuruluşların faaliyetlerini aktardı.

FUEN TAG’nin 2025 yılı faaliyetlerinin görüşüldüğü toplantı, katılımcı kuruluşların katkılarıyla 2025 için ortak yol haritasının belirlenmesiyle sona erdi.

Toplantının ardından FUEN TAG heyeti Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kabul edildi. FUEN TAG Sözcüsü Habip Oğlu, 2014’teki ilk yıllık toplantılarının ardından onuncu yıllık toplantılarını da Ankara’da yaptıklarını belirterek, FUEN ve TAG ile faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Görüşmede heyet üyeleri temsil ettikleri kuruluşların faaliyetlerini aktarma fırsatı buldular.

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu(TAG) 2024 yılı ilk çevrim içi toplantısını 30 Mart 2024 Cumartesi günü gerçekleştirdi. Türk azınlık ve topluluklarının bir araya geldiği toplantıda 2024 yılı ilk üç ayında yaşanan gelişmeler ve 2024 yılı çalışmaları değerlendirildi.

FUEN Başkan Yardımcısı Nabi İbrahimcik’in katıldığı toplantı FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu’nun başkanlığında gerçekleşti. Toplantıya Batı Trakya Türk toplumunu temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) ve Dostluk, Eşitlik, Barış(DEB) Partisi; Kosova Türklerini temsilen Kosova Genç Birlik Derneği; Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN”; Ukrayna’daki Gagavuzları temsilen Ukrayna Gagavuz Birliği ve Moldova’daki Gagavuzları temsilen Gagauz Dilini ve Kultürünü Koruyan ve Geliştiren “Meras” Derneği katıldı.

FUEN Başkan Yardımcısı Nabi İbrahimcik’in selamlama konuşması gerçekleştirdiği toplantıda FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu, 1-4 Kasım 2023’te Batı Trakya, Yunanistan’da gerçekleştirilen FUEN TAG Yıllık Toplantısı’ndan bu yana FUEN TAG olarak gerçekleştirilen çalışmaları aktardı. Toplantıya katılan Türk azınlıkları ve toplulukları da son beş ayda yaşadıkları ülkelerde topluluklarını etkileyen gelişmeleri ve derneklerinin faaliyetlerini aktardılar.

FUEN TAG Sözcüsü, 2024 yılı çalışmaları kapsamında FUEN TAG’nin yapacağı çalışma ziyaretleri ile 2024 yılında Ankara’da gerçekleştirilmesi kararı alınan yıllık toplantıya ilişkin gelişmeleri aktardı. 

Balkanlar’dan Kafkasya’ya Türk azınlık ve toplulukları Batı Trakya’daki toplantıda bir araya gelerek iş birliği ve dayanışma sergilediler

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 9. Yıllık Toplantısı, 1-4 Kasım 2023 tarihlerinde Batı Trakya Türk toplumunun ev sahipliğinde Batı Trakya, Yunanistan’da düzenlendi.  

Batı Trakya Türk toplumunu FUEN’de birlikte temsil eden Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi ve Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği’nin (BTAYTD) ortaklaşa düzenlediği ve Balkanlar’dan Kafkasya’ya Türk azınlık ve topluluklarını bir araya getiren toplantıya Avrupa’nın sekiz farklı ülkesinden on Türk kuruluşunun temsilcileri katıldı.

Toplantıya Batı Trakya Türk toplumunu temsilen ABTTF, DEB Partisi ve BTAYTD; Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN”; Kosova’daki Türkleri temsilen Kosova Genç Birlik Derneği; Kırım Tatarlarını temsilen Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM); Romanya’daki Tatar toplumunu temsilen Tatar Demokratik Birliği;  Bulgaristan’daki Türkleri temsilen Kırcaali Türk Kültür ve Sanat Derneği (TÜRKSAD); Ukrayna’daki Gagavuzları temsilen Ukrayna Gagavuz Birliği ve  Moldova’daki Gagavuzları temsilen Gagauz Dilini ve Kultürünü Koruyan ve Geliştiren “Meras” Derneği katıldı.

Katılımcılar Batı Trakya Türk toplumunu ve Batı Trakya bölgesini yakından tanıma fırsatı buldular

ABTTF, DEB Partisi ve BTAYTD’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen kültür ve ziyaret programı çerçevesinde katılımcılar 2 Kasım Perşembe günü anavatan Türkiye Cumhuriyeti Gümülcine Başkonsolosu Aykut Ünal tarafından Başkonsolosluk bahçesinde kabul edildi. Başkonsolos Ünal ile görüşmenin ardından katılımcılar sırasıyla Gümülcine Seçilmiş Müftülüğü, DEB Partisi Genel Merkezi, BTAYTD Genel Merkezi, Batı Trakya Azınlığı Kültür ve Eğitim Şirketi (BAKEŞ), Gümülcine Türk Gençler Birliği’ni (GTGB) ve Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği’ni (BTTÖB) ziyaret ettiler. Ziyaretlerde bahse konu kurum ve kuruluşların faaliyet ve çalışmaları hakkında bilgilendirilen katılımcılar, Batı Trakya Türk toplumunun sorunlarını yerinde gördüler.

Ziyaretlerin akabinde rehber eşliğinde Gümülcine şehir merkezini katılımcılar, akşam GTGB’nin ev sahipliğinde düzenlenen kültür gecesine katıldı. Gecede BTTÖB Türk Sanat Müziği Korosu katılımcılara özel bir konser verdi

3 Kasım Cuma günü Gümülcine’den İskeçe’ye geçen katılımcılar, önce İskeçe Seçilmiş Müftüsü Mustafa Trampa ile görüştü, ardından da İskeçe Türk Birliği’ni (İTB) ziyaret etti. Görüşmelerde Batı Trakya Türk toplumunun din ve örgütlenme özgürlüğü alanında yaşadığı sorunlar aktarıldı, İTB’nin 40 yıllık hak arama ve hukuk mücadelesi hakkında katılımcılar bilgilendirildi.

Katılımcıların görüş ve önerileriyle 2024 yılı ortak yol haritası oluşturuldu

3 Kasım Cuma öğleden sonra BTAYTD İskeçe Kültür Merkezi’nde yapılan FUEN TAG 9. Yıllık Toplantısı yapıldı. FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu, salgın ve ardından Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle 2018 yılından sonra nihayet mensubu olduğu Batı Trakya Türk toplumunun ev sahipliğinde fiziki olarak bu toplantıyı düzenlediklerini belirterek, 2024 itibarıyla askıya aldıkları tüm faaliyetleri sürdürmek ve FUEN TAG üyesi kuruluşları yerinde ziyaret etmek istediklerini kaydetti.  

FUEN Başkan Yardımcısı Nabi İbrahimcik de FUEN’de son bir yılda yaşanan gelişmeler ve FUEN’in faaliyetleri hakkında bilgilendirmede bulundu.

Toplantının devamında ev sahibi Batı Trakya Türkleri, Ahıska Türkleri, Kosova Türkleri, Bulgaristan Türkleri, Kırım Tatarları, Romanya Tatarları, Ukrayna Gagavuzları ve Moldova Gagavuzlarının temsilcileri mensubu oldukları Türk azınlık ve topluluklarının sorunları ile temsil ettikleri kuruluşların faaliyetlerini aktardı. 

FUEN TAG’ın 2024 yılı faaliyetlerinin görüşüldüğü toplantı, katılımcı kuruluşların katkılarıyla 2024 faaliyet programı ve ortak yol haritasının belirlenmesiyle sona erdi.

Toplantının ardından katılımcılar, İTB’nin ev sahipliğinde düzenlenen kültür gecesinde bir araya gelirken gecede İTB Türk Sanat Müziği Korosu da bir konser verdi.

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 7. Yıllık Toplantısı 11 Aralık 2021 tarihinde gerçekleşti. Çevrim içi düzenlenen toplantıda FUEN’e üye Türk azınlık ve toplulukları sanal platformda buluştu.

FUEN TAG 7. Yıllık Toplantısı’na Batı Trakya Türk toplumunu temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) ve Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD); Rodos ve İstanköy Türklerini temsilen Rodos, İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (ROİSDER); Karaçay-Balkarları temsilen Karaçay-Balkar Geleneklerini Güçlendirme ve Geliştirme Toplumsal Kuruluşu “Bars El”; Kırım Tatarlarını temsilen Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM); Kosova Türklerini temsilen Kosova Genç Birlik Derneği; Romanya’daki Tatar toplumunu temsilen Tatar Demokratik Birliği ve Ukrayna Gagavuzlarını temsilen Ukrayna Gagavuz Birliği katıldı. 

FUEN Başkan Yardımcısı ve FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu’nun açış konuşmasıyla başlayan toplantıda Habip Oğlu, Aralık 2020’deki son yıllık toplantıdan bu yana FUEN ve FUEN TAG’la ilgili yaşanan gelişmeler ile FUEN’in gerçekleştirdiği etkinlikleri aktardı.

Açış konuşmasının ardından Eylül 2021’deki FUEN Delegeler Kurulu’nda FUEN’in yeni asil üyesi olan Tatar Demokratik Birliği Başkanı Naim Belgin, kuruluşu, kuruluşunun faaliyetleri ve Romanya’daki Tatar etnik toplumu hakkında bir sunum yaptı. Tatar Demokratik Birliği’nin Romanya’da yaşayan Tatar toplumunun ana dili, kültürel kimliği, gelenek ve göreneklerini koruyup yaşatmayı amaçladığını belirterek, bu amaç doğrultusunda çocuk ve gençlere yönelik etkinliklere düzenlediğini kaydetti.

Sunumu takiben katılımcı kuruluşlar, temsil ettikleri Türk azınlık ve toplulukları ile ilgili önemli gelişmeler ve onların güncel sorunları ile gerçekleştirdikleri çalışma ve faaliyetleri aktardı.

Toplantının ikinci bölümünde toplantının teması olan eğitim, ana dil ve Türk azınlık ve topluluklarının dilsel hakları çerçevesinde kapsayıcı bir toplum için ana dilde eğitim ile azınlık dillerinin öğretilmesi ve kamusal alanda kullanılmasının önemi ele alındı. Katılımcı kuruluşlar, temsil ettikleri Türk azınlık ve topluluklarının yaşadıkları ülkelerde sahip oldukları dilsel haklar çerçevesinde ana dilin öğretilmesi ve ana dilde eğitim ile yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde kamusal alanda Türkçe’nin kullanılması konularındaki uygulamaları aktardı.

Toplantı, FUEN TAG’ın 2022 yılı faaliyetlerinin görüşülmesi ve ortak yol haritasının belirlenmesi ile sona erdi.

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 3. Tematik Semineri 24 Eylül 2021 tarihinde çevrim içi gerçekleşti. Sanal platformda düzenlenen seminerde Türk azınlık ve toplulukları bir araya geldi.

Seminere Batı Trakya Türk toplumunu temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) ve Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD), Rodos ve İstanköy Türklerini temsilen Rodos, İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (ROİSDER), Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” ve Azerbaycan’da yaşayan Meshet (Ahıska) Türkleri İçtimai Birliği “VATAN” ile Romanya’daki Tatar toplumunu temsilen Tatar Demokratik Birliği katıldı.

Seminer FUEN Başkan Yardımcısı ve FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu’nun selamlama konuşmasıyla başladı. Habip Oğlu, Haziran 2021’deki ikinci tematik seminerden bu yana FUEN ve FUEN TAG’la ilgili yaşanan gelişmeleri ve FUEN’in gerçekleştirdiği etkinlikleri aktardı. FUEN’in 65. yıllık kongresinin 9-12 Eylül 2021 tarihlerinde İtalya’nın Trieste şehrinde devam eden Kovid-19 salgını nedeniyle hibrid (fiziki ve çevrim içi katılım) olarak düzenlediğini belirten Habip Oğlu, kongrede FUEN tüzüğünde değişikliklerin oylanarak kabul edildiğini ve yeni tüzüğün önümüzdeki aylarda yürürlüğe gireceğini söyledi.

Selamlama konuşmasının ardından FUEN’in yeni asil üyesi Tatar Demokratik Birliği Başkanı Naim Belgin, FUEN TAG ailesine katılmaktan büyük mutluluk duyduklarını belirterek, Romanya’daki Tatar toplumu ile 2008 yılında kurulan Tatar Demokratik Birliği’nin faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Belgin, Tatar Demokratik Birliği’nin amacının Romanya’da yaşayan Tatar toplumunun dil ve kültürünü korumak ve yaşatmak olduğunu, bu amaç doğrultusunda kitaplar yayımladıklarını ifade etti.

Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” adına Dış İlişkiler Sorumlusu ve Araştırmacı Ansar Usmanov, seminerin teması olan Ahıska Türklerinin tarihi ve kültürü ile Gürcistan’daki Atayurtlarına geri dönüş mücadelesi hakkında bir sunum yaptı. Atayurtları Gürcistan’ın güneyi olan Ahıska Türklerinin Sovyet Lideri Stalin tarafından 14 Kasım 1944 tarihinde sürgüne gönderildiğini belirten Usmanov, bugün toplam nüfusu yaklaşık 450-600 bin olduğu tahmin edilen Ahıska Türklerinin çoğunluğunun Kazakistan, Rusya, Azerbaycan, Türkiye, Kırgızistan ve ABD’de yaşadığını aktardı. Usmanov, Gürcistan’ın 1999 yılında Avrupa Konseyi’ne üyeliği sırasında üyelik şartı olarak belirlenen ve “Geri Dönüş” yasası olarak bilinen yasayı 2007 yılında çıkardığını not ederek, Gürcistan’ın söz konusu yasayla yükümlülüğünü yerine getirdiğini iddia ettiğini ancak bugüne kadar geçen sürede geri dönüşün sağlanamadığını kaydetti. Usmanov, Ahıska Türklerini temsil eden Rusya Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” ve Azerbaycan’da yaşayan Meshet (Ahıska) Türkleri İçtimai Birliği “VATAN”ın Ahıska Türklerinin Atayurtlarına geri dönüşü için hem yerleşik oldukları Rusya ve Azerbaycan’da hem de uluslararası platformlarda aktif çalışmalar yürüttüğünü ifade etti.

Seminerin ikinci bölümünde katılımcı kuruluşlar Haziran 2021’deki ikinci seminerden bu yana temsil ettikleri Türk azınlık ve toplulukları ile ilgili gelişmeler ve onların güncel sorunları ile gerçekleştirdikleri çalışma ve faaliyetleri aktardı. 

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 2. Tematik Semineri 23 Haziran 2021 tarihinde çevrim içi gerçekleşti. Balkanlar’dan Kafkasya’ya geniş bir coğrafyada yaşayan Türk azınlıkları ve toplulukları sanal platformda düzenlenen seminerde buluştu. 

Seminere Batı Trakya Türk toplumunu temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi ve  Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD), Rodos ve İstanköy Türklerini temsilen Rodos, İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (ROİSDER), Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” ve Azerbaycan’da yaşayan Meshet (Ahıska) Türkleri İçtimai Birliği “VATAN”, Kosova Türklerini temsilen Kosova Genç Birlik Derneği, Kırım Tatarlarını temsilen Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM), Karaçay-Balkarları temsilen Karaçay-Balkar Geleneklerini Güçlendirme ve Geliştirme Toplumsal Kuruluşu “Bars El” ve Ukrayna Gagavuzlarını temsilen Ukrayna Gagavuz Birliği katıldı. 

Seminer FUEN Başkan Yardımcısı ve FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu’nun selamlama ve açış konuşmasıyla başladı. Tüm katılımcılar ile bir araya gelmekten büyük bir memnuniyet duyduğunu belirten Habip Oğlu, FUEN’in 9-12 Eylül 2021 tarihlerinde İtalya’nın Trieste şehrinde yıllık kongresini yapacağını, kongrede tüzük değişikliklerinin de oylanmasının öngörüldüğünü kaydetti. Habip Oğlu ayrıca, FUEN’in son dönemde gerçekleştirdiği proje ve etkinlikler ile FUEN’deki diğer çalışma gruplarının toplantıları hakkında bilgilendirmede bulundu.

Seminerin ilk bölümünde KTMM Temsilcisi ve Kırım Tatar Toplumu Koordinatörü Elvin Kadirov, seminerin teması olan Kırım Tatarlarının tarihi, sürgüne gönderilmesi ve bugünkü mücadelesi hakkında bir sunum yaptı. Kırım Tatarlarının Kırım yarımadasında binlerce yıldır yaşadığını ve Kırım’ın yerli halkı olarak tanındığını belirten Kadirov, 18 Mayıs 1944’te Kırım Tatarlarının Nazi Almanyası ile iş birliği yaptığı iddiasıyla SSCB tarafından Orta Asya’ya sürgüne gönderildiğini söyledi. Kadirov, toplam 238 bin 500 Kırım Tatar’ının sürgün edildiğini ve yüzde 42.6’sının sürgün sırasında hayatını kaybettiğini ifade ederek, insanlık dışı bir muamele ile sürgüne gönderilen Kırım Tatarları için sürgünün bugün soykırım olarak adlandırıldığını aktardı. 1991’de SSCB’nin dağılmasıyla Kırım Tatarlarının kendi imkanları ile Kırım’a döndüğünü, toprak, ev, mülk edindiğini dile getiren Kadirov, ancak 33 yıl sonra Rusya’nın 2014’te Kırım’ı işgal etmesiyle yeniden vatanlarından olduklarını söyledi. KTMM Kurultayı’nın 26 Haziran 2021’de 30. yaşını kutlayacağını belirten Kadirov, Rusya’nın Kırım’ı işgali nedeniyle Meclis’in bugün Bahçesaray’da değil Kiev’de sürgünde olduğunu, Kırım Tatarlarının Kırım dışında Meclis ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte mücadelesine devam ettiğini ifade etti.

Seminerin ikinci bölümünde katılımcı kuruluşlar Mart 2021’deki ilk seminerden bu yana temsil ettikleri Türk azınlıkları/toplulukları ile ilgili gelişmeler ve güncel sorunlar ile gerçekleştirdikleri çalışma ve faaliyetleri aktardı. 

Türk azınlıkları ve toplulukları 2021 yılında hayata geçirilen FUEN TAG tematik seminerlerinin ilki için çevrimiçi platformda bir araya geldiler.

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 1. Tematik Semineri 25 Mart 2021 tarihinde çevrim içi gerçekleşti. 22.12.2020 tarihindeki FUEN TAG 6. Yıllık Toplantısı’nda Kovid-19 salgını nedeniyle sanal platformda düzenli olarak bir araya gelinmesine yönelik karar doğrultusunda FUEN’e üye Türk azınlıkları ve toplulukları çevrim içi ilk tematik seminerde buluştu.

Çevrim içi seminere Batı Trakya Türk toplumunu temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD) ve Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi, Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” ve Azerbaycan’da yaşayan Meshet (Ahıska) Türkleri İçtimai Birliği “VATAN”, Karaçay-Balkar Türklerini temsilen Karaçay-Balkar Geleneklerini Güçlendirme ve Geliştirme Toplumsal Kuruluşu “Bars El” ve Ukrayna Gagavuzlarını temsilen Ukrayna Gagavuz Birliği katıldı. 

FUEN Başkan Yardımcısı ve FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu’nun selamlama ve açış konuşmasıyla başlayan seminerde Habip Oğlu, 22 Aralık 2020 tarihindeki 6. yıllık toplantıdan bu yana FUEN ve FUEN TAG’la ilgili yaşanan gelişmeleri aktardı.

Bars El Yönetim Kurulu Üyesi Nadia Hadjieva, seminerin teması olan Rusya’daki Karaçay-Balkar Türkleri hakkında video eşliğinde bir sunum yaptı. Rusya ve Avrupa’nın en yüksek noktası olan Elbruz Dağı'nın her iki yakasında, Orta Kafkasya’nın eteklerinde ve boğazlarında yaşayan Karaçaylar ve Balkarların kendilerini ortak bir dil ve kültüre sahip bir halk olarak gördüklerini belirten Hadjieva, Türk dilini çok temiz koruduklarını söyledi. Hadjieva, Bars El ve Bars El’in gençlik kuruluşu Elbrusoid’in çalışma ve projelerini aktararak, Bars-El’in Karaçay-Balkarların dili, kültürü ve geleneklerinin korunması ve canlanması için çalıştığını, ikamet ettikleri coğrafyadan bağımsız olarak tüm Karaçay ve Balkarları kapsamaya çalıştığını söyledi. 2003’te Moskova’da kurulan Elbrusoid’in temel amacının modern topluma başarılı bir şekilde entegre olmuş, geleneksel ulusal kültürün taşıyıcısı eğitimli genç insanlar yetiştirmek olduğunu söyleyen Hadjieva, belirlenen hedefler ulaşmak için Elbrusoid’in bir yayınevi, kayıt stüdyosu, belgesel film stüdyosu ve ulusal dans stüdyosuna sahip olduğunu ifade etti. Hadjieva, Elbrusoid tarafından Karaçay-Balkarca dilinde dergi ve basılı kitapların Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti ve Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'ndeki okullara ve eğitim kurumlarına ücretsiz olarak dağıtıldığını belirterek, Elbrusoid’in portalının (www.elbrusoid.org) iki dilli eğitim, Karaçay-Balkar dili, kültürü, müziği, tarihi, arkeoloji, güzel sanatlar ve çok daha fazla alanda eşsiz bir veri deposu olduğunu, yalnızca birkaç yıl içinde benzersiz bir ulusal Karaçay-Balkar elektronik kütüphanesi oluşturmayı başardıklarını söyledi. Elbrusoid’in filmleri ve çizgi filmleri Karaçay-Balkar dilinde seslendirerek çoğalttığını belirten Hadjieva, ana dili ve edebiyatı korumayı ve yaygınlaştırmayı amaçlayan sesli kitap projesi, türküleri sevdirmek ve kültürel mirası korumak için karaoke uygulaması geliştirdiğini ifade etti.

Seminerin ikinci bölümünde katılımcı kuruluşlar son yıllık toplantıdan bu yana temsil ettikleri Türk azınlıkları ve Türk toplulukları ile ülkelerinde yaşanan güncel gelişmelerin yanı sıra gerçekleştirdikleri çalışma ve faaliyetleri aktardılar.

Balkanlar’dan Kafkasya’ya Türk azınlıkları ve toplulukları sanal platformda bir araya geldiler.

Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) 6. Yıllık Toplantısı tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgını dolayısıyla 22 Aralık 2020’de çevrim içi gerçekleşti. 9-12 Ağustos 2020 tarihlerinde Karaçay Balkar Geleneklerini Güçlendirme ve Geliştirme Vakfı’nın (Bars-El) ev sahipliğinde Çerkessk, Karaçay-Çerkesya Cumhuriyeti’nde düzenlenmesi planlanan FUEN TAG toplantısı Kovid-19 salgını nedeniyle çevrim içine taşındı, FUEN’e üye Türk azınlıkları ve toplulukları sanal platformda bir araya geldiler.

Zoom’da gerçekleştirilen toplantıya Batı Trakya Türk toplumunu temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD) ve Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi, Rodos ve İstanköy Türklerini temsilen Rodos, İstanköy ve Onikiada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (ROİSDER), Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” ve Azerbaycan’da yaşayan Meshet (Ahıska) Türkleri İçtimai Birliği  “VATAN”, Karaçay-Balkar Türklerini temsilen Karaçay-Balkar Geleneklerini Güçlendirme ve Geliştirme Toplumsal Kuruluşu “Bars El”, Kosova Türklerini temsilen Kosova Genç Birlik Derneği ile FUEN TAG toplantılarına yıllardır katılımının ardından FUEN 2020 Kongresi’nde FUEN’e üye olan Kumuk dilinin korunması ve Kumuk projelerinin koordinasyonu için bölgesel sivil toplum örgütü "Qumuqlar” katıldı. FUEN’ye henüz üye olmayan ancak geçmişte FUEN TAG toplantılarına katılan Bulgaristan’dan Kırcaali Türk Kültür ve Sanat Derneği ve Ukrayna Gagavuzlarını temsilen Ukrayna Gagavuz Birliği de toplantıya iştirak etti. 

FUEN Başkan Yardımcısı Halit Habip Oğlu’nun açış konuşmasıyla başlayan toplantıda Habip Oğlu, tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgını nedeniyle Karaçay-Balkarların ev sahipliğinde fiziki olarak bir araya gelemediklerini ancak sanal platformda buluşmaktan büyük bir memnuniyet duyduklarını ifade etti. Salgın nedeniyle 2020 yılında fiziki olarak toplantılara katılmanın mümkün olmadığını ifade eden  Habip Oğlu, FUEN TAG üyeleri ile e-posta yolu ile iletişim içerisinde olmaya devam ederek iletişim ve  işbirliği içerisinde olmayı sürdürdüklerini ifade etti. Toplantının devamında katılımcı kuruluşlar yaşadıkları ülkelerde temsil ettikleri Türk azınlıkları ve toplulukları açısından yaşanan önemli gelişmeleri aktardılar, derneklerinin bu süreçte gerçekleştirdikleri çalışmaları dile getirdiler.

İki oturum halinde gerçekleşen toplantının öğleden sonraki oturumunda Kovid-19 ve Türk azınlıklarının/topluluklarının durumu ele alındı. Katılımcı kuruluşlar salgının etkisini ilk gösterdiği Mart 2020’den bu yana yaşadıkları ülkelerde virüsten korunma yolları ve virüsle mücadelede temsil ettikleri Türk azınlıkları ve toplulukları olarak gerçekleştirdikleri çalışmaları aktardılar. Ayrıca katılımcı kuruluşlar, salgın sırasında ana dilde bilgiye erişim ve ana dilde bilgi edinme, sağlık hizmetlerine erişim ve uzaktan eğitim sürecinde ana dilde eğitim konularında yaşadıkları deneyimleri ve sorunları dile getirdiler. 

FUEN TAG 2021 yılında çevrim içi platformda düzenli olarak bir araya gelecek

FUEN TAG’nin 2021 yılı çalışma planı ve yol haritasının görüşüldüğü toplantıda FUEN TAG internet sayfası ile sosyal medya hesaplarının aktif bir biçimde kullanılmasına yönelik öneriler tartışıldı. Salgın koşullarına bağlı olarak değişmekle birlikte toplantıya katılan Türk azınlıkları ve toplulukları 2021 yılında uluslararası düzeyde aktif bir çalışma izlemeye karar verdiler, bu karar doğrultusunda uluslararası düzeydeki toplantılara katılarak sorunların dile getirilmesinin öneminin altını çizdiler.

Ayrıca toplantıya katılan Türk azınlıkları ve toplulukları salgın koşullarına bağlı olarak 2021 yılında çevrim içi platformda düzenli olarak bir araya gelmeye karar verdiler.