tag.fuen.org
Türk Azınlıkları Çalışma Grubu

Ahıska Türkleri:

Ahıska Türkleri, merkezi Ahıska şehri olan ve 1944 sürgününe kadar Gürcistan’ın güneybatı bölgesinde yaşamış yerli ahalidir ve Mesheti bölgesinin Türk nüfusuna verilen addır. Gürcülerin bu bölgeye verdiği coğrafî isim Meshetya olduğundan Ahıska Türkleri Meshet Türkleri olarak da adlandırılır.

1944 yılında Stalin tarafından iki saat içinde tren vagonlarına doldurularak demiryoluyla gelen ilk trenlerle bölgede yaşayan 120.000’den fazla Ahıska Türkü Orta Asya ülkelerine sürüldü ve burada Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’a yerleştirildi. Sürgün edilenlerden okur-yazar ve aydın olanlar ise Sibirya’ya gönderildi.  

Bu sürgünün Stalin'in Karadeniz kıyılarını Türklerden temizleme operasyonunun bir parçası olduğu Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra açıklanan arşivlerde ortaya çıkmıştır.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Gürcistan’a geri dönüş tekrar gündeme gelmiştir. Ahıska Türkleri‘nin geri dönüşünün Gürcistan’ın 1999 yılında gerçekleşen Avrupa Konseyi üyeliğinin şartlarından biri olması nedeniyle yeni bir süreç başlamış, fakat bugüne kadar bu girişimlerden somut bir sonuç alınamamıştır. Gurcistan, Konseye üye olarak bu süreci 12 yıl içerisinde tamamlama yükümlüğü altına girmiştir. Gürcistan, bu yükümlülük gereği 2007 yılında geri dönüş yasası olarak da bilinen ‘20. Yüzyılın 40’lı Yıllarında Eski Sovyetler Birliği Tarafından Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinden Zorla Sürgün Edilen İnsanların Geri Dönüşü Hakkında Kanun’u çıkarmıştır. Bu kanun zorla sürgün edilen insanların haklarını iade etmek amacıyla çıkarılmış olmasına rağmen başvuru şartları ve getirdiği kriterler sebebi ile yeni mağduriyetlere yol açmıştır. 

Toplam nüfusunun 350-400.000 arasında olduğu tahmin edilen Ahıska Türkleri, bugün eski Sovyetler Birliği coğrafyasında, Türkiye'de ve ABD‘de dağınık olarak yaşamaktadırlar.